Τρεις σημαντικοί εκπρόσωποι του χώρου της εναλλακτικής αναζήτησης ανακρίνονται από τον meta-journalist.












Δεν είναι λίγες οι φορές που στο Metafysiko.gr μας έχουν απασχολήσει μέσα από τη στήλη της επικαιρότητας και ζητήματα που ξεφεύγουν από τα της έρευνας του αγνώστου, σχετίζονται όμως πάντα με προβληματισμούς γύρω από τον χώρο της πνευματικής αναζήτησης στη χώρα μας.
Το παρόν άρθρο αποτελεί ακόμα μια δημοσιογραφική πρωτοβουλία του metafysiko.gr. Αφετηρία του αποτέλεσε το πολύ απλό ερώτημα ή παρατήρηση εαν θέλετε που κάναμε, για το που πήγαν οι Έλληνες “ερευνητές” που μεσουρανούσαν στα περιοδικά έντυπα αλλά και στις τηλεοπτικές εκπομπές του παράξενου κατά την προηγούμενη δεκαετία.
Αυτοί που με τις “αποκαλύψεις” τους τραβούσαν τα βλέματα του κοινού σε ομιλίες, τηλεοπτικές εμφανίσεις και εκδρομές που διοργανώνονταν συχνότατα από διάφορους φορείς. Ομάδα Ε, υπερόπλα, το “ελληνικό σύμπαν”, κούφια γη… θεματικές ενότητες που έχουν πλέον υποχωρήσει από την επικαιρότητα, δίνοντας τη θέση τους σε περισσότερο “δημοσιογραφικά” κείμενα και αναλύσεις, τα περισσότερα εκ των οποίων διακρίνονται από μια τάση προς τον ορθολογισμό και την επιστημονική προσέγγιση.
Όμως όλα τα παραπάνω δεν παύουν να αποτελούν μια υποκειμενική άποψη μέσα από τα μάτια ορισμένων νεαρών συγγραφέων του “χώρου”…
Από τη μεριά μας δώσαμε τον λόγο στους πιο έμπειρους, σε τρεις ανθρώπους που κατέχουν υπεύθυνες θέσεις σε γνωστά περιοδικά αναζήτησης. Οι Μαρία Λυσσάνδρου (αρχισυντάκτρια του Hellenic Nexus), Γιώργος Ιωαννίδης (αρχισυντάκτης Mystery) και Στάμος Στίνης (εκδότης Τρίτο Μάτι) μας απάντησαν σε 4 -κοινές σε όλους- ερωτήσεις που σχετίζονται με τα παραπάνω.

Μηνάς Παπαγεωργίου
για την ομάδα Gateway
-------------------------------------------------------------------------------


Μαρία Λυσσάνδρου
αρχισυντάκτρια περιοδικού Hellenic Nexus

1)Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές που εντοπίζετε στο ύφος της θεματολογίας του περιοδικού σας σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία;

Tο Hellenic NEXUS έχει μόλις κλείσει 6 χρόνια κυκλοφορίας, γι’ αυτό και είναι μάλλον δύσκολο να εντοπιστούν μεγάλες διαφορές μεταξύ της αρχικής και της σημερινής του ύλης. Ωστόσο, μέσα στο διάστημα αυτό, κατάφερε να κάνει δύο σημαντικές ανατροπές: από τη μια πλευρά, το Hellenic NEXUS τόλμησε να σπάσει την παράδοση της διμηνιαίας κυκλοφορίας του διεθνούς NEXUS New Times (από τον Oκτώβριο του 2009 κυκλοφορεί πλέον κάθε μήνα) και, από την άλλη, κατάφερε να προσαρμόσει τις θεματικές του ενότητες (Γεωπολιτική, Oικονομία, Nέα Παγκόσμια Tάξη, Aιρετική Eπιστήμη, Eναλλακτική Iατρική κ.λπ.) στην καθημερινότητα και στις –κοινωνικές, πολιτικές, επιστημονικές– ανησυχίες των Eλλήνων αναγνωστών, καταφέρνοντας σε πολλές περιπτώσεις να λειτουργήσει μέχρι και… «προφητικά».
Mόνιμος στόχος μας είναι η συμβολή στην επαγρύπνηση σε σχέση με τα εκάστοτε τεκταινόμενα και η παροχή ουσιαστικής πληροφόρησης σε όσους επιμένουν να είναι και να λειτουργούν ως «επαναστάτες της συνείδησης»!

2) Ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τα ελληνικά περιοδικά πνευματικής αναζήτησης να στραφούν κάποια στιγμή σε περισσότερο «δημοσιογραφικά» άρθρα – αναλύσεις, παραμερίζοντας σιγά σιγά τα άρθρα που βασίζονταν σε επιτόπιες έρευνες και που έδιναν σε μεγάλο ποσοστό «μεταφυσικές» ή τέλος πάντων εναλλακτικές προεκτάσεις;

Έχω την εντύπωση ότι, αφ’ ενός, η πληθώρα εντύπων πνευματικής αναζήτησης που συνα¬ντάται πλέον στην ελληνική αγορά κάπου άρχισε να «απομυθοποιεί» τον χώρο. Πολλά θέματα αρχίζουν να επαναλαμβάνονται, άλλα στήνονται και παρουσιάζονται περισσότερο βάσει κρι¬τηρίων εντυπωσιασμού, παρά βάσει μιας ειλικρινούς ανάγκης για ουσιαστική πνευματική ανα¬ζήτηση, ενώ και η σχετική υπερ-πληροφόρηση μέσω τηλεόρασης και Διαδικτύου δεν αφήνει πολλά περιθώρια για καινούργια, συναρπαστικά θέματα.
Aφ’ ετέρου, η δύσκολη εποχή που διανύουμε στρέφει το ενδιαφέρον των ανθρώπων σε θέματα πιο «πραγματικά», ενισχύοντας την ανάγκη του να μάθει το παρασκήνιο των όσων συμβαίνουν γύρω του και στρέφοντάς τον σε μία άλλου είδους Aναζήτηση – σταθερά πνευματική μεν, λιγότερο μεταφυσική δε…

3) Έπαιξε ίσως ρόλο και η στάση του κοινού απέναντι σε δήθεν αποκαλύψεις που τις περισσότερες φορές αποδεικνύονταν αβάσιμες;

Πιστεύω ότι το ελληνικό κοινό που ασχολείται σοβαρά με τον χώρο της Πνευματικής Aνα¬ζήτησης είναι, ως επί το πλείστον, αρκετά ώριμο για να κρίνει τι είναι πραγματική αποκάλυψη και τι όχι. Eπιπλέον, είναι πιθανόν αυτή η «στροφή» να αποτελεί απλώς μια «αντίδραση» των εντύπων σε μια «δράση» των αναγνωστών (π.χ. δυσανασχέτηση με την πρόχειρη παρουσίαση κάποιων θεμάτων, ανάγκη για πιο «χειροπιαστούς» τρόπους αντιμετώπισης της έννοιας «Aναζήτηση» κ.λπ.). Eξάλλου, «τα πάντα ρει, τα πάντα χωρεί και ουδέν μένει» – άρα, δεν απο¬κλείεται η σημερινή κατάσταση να είναι απλά η πιο εξελιγμένη μορφή του χώρου της Aνα¬ζή¬τησης…
Στον βαθμό που οι «δήθεν αποκαλύψεις» έπαιξαν τον ρόλο τους στην αλλαγή νοοτροπίας, θεωρώ ότι –τουλάχιστον για τους κριτικούς αναγνώστες– υπήρξαν απλά μια καλή αφορμή για ου¬σια¬στικότερο φιλτράρισμα των πληροφοριών, με τις οποίες τους βομβαρδίζουν τα –mainstream και μη– MME.

4) Τι είδους θέματα επιζητεί αυτή την περίοδο το ελληνικό κοινό και ποια πιστεύετε ότι θα είναι εκείνα που θα κρατήσουν ζεστό το ενδιαφέρον του για τα επόμενα χρόνια;

H Aναζήτηση είναι ένας χώρος με πιστούς (ίσως και φανατικούς) ακόλουθους, γι’ αυτό και θεωρώ βέβαιο ότι θα εξακολουθήσει να κερδίζει το ενδιαφέρον του κοινού – πόσω μάλλον σήμερα, σε μια εποχή συνεχούς απογοήτευσης, η οποία ενισχύει και την ανάγκη για στροφή σε πιο «εναλλακτικά» θέματα.
Ωστόσο, κατά τη δική μου εκτίμηση, αυτό που θα κάνει τη διαφορά είναι μια πιο υπεύθυνη παρουσίαση των θεμάτων, η οποία δεν θα υποτιμά ούτε τον αναγνώστη, ούτε και τα ίδια τα έντυ¬πα. Mε λίγα λόγια: περισσότερη σοβαρότητα (κι αυτό αφορά σαφώς και τα μεταφυσικά θέματα), και λιγότερη –κακώς νοούμενη– «τρέλλα».
-----------------------------------------------------------------------




Γιώργος Ιωαννίδης
αρχισυντάκτης περιοδικού mystery

1)Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές που εντοπίζετε στο ύφος της θεματολογίας του περιοδικού σας σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία;

Το Mystery κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 2004, κατά συνέπεια δεν ισχύει για εμάς αυτή η ερώτηση!

2) Ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τα ελληνικά περιοδικά πνευματικής αναζήτησης να στραφούν κάποια στιγμή σε περισσότερο «δημοσιογραφικά» άρθρα – αναλύσεις, παραμερίζοντας σιγά σιγά τα άρθρα που βασίζονταν σε επιτόπιες έρευνες και που έδιναν σε μεγάλο ποσοστό «μεταφυσικές» ή τέλος πάντων εναλλακτικές προεκτάσεις;

Δεν είναι απόλυτα αλήθεια αυτό, αν και θα συμφωνήσω μαζί σου πως υπάρχει ένα ευρύτερο πνεύμα απλοποίησης γενικότερα. Τα αίτια είναι δύσκολο να περιοριστούν σε λίγες λέξεις. Πιστεύω όμως πως έχει να κάνει καταρχήν από το μέγεθος του αναγνωστικού κοινού – όσο λιγότεροι οι αναγνώστες (και στην Ελλάδα δυστυχώς οι αναγνώστες είναι λίγοι!) τόσο πιο σκληρός ο ανταγωνισμός. Και επειδή αυτή την στιγμή ο χώρος της εναλλακτικής αναζήτησης είναι γεμάτος από προσφορές, οι εκάστοτε εκδότες προσπαθούν (δικαιολογημένα συχνά) να κάνουν το προϊόν τους όσο γίνεται πιο αρεστό στους πολλούς.
Ένας διαφορετικός λόγος έγκειται στoυς fast life τρόπους ζωής μας! Τα περιοδικά πλέον αντιμετωπίζονται σαν ψυχαγωγικά οπτικά ερεθίσματα που κανείς θα ξεφυλλίσει μεταξύ των στάσεων στον υπόγειο ή στο λεωφορείο, θα πάρει μαζί του στο ταξίδι ή θα το έχει σαν το τελευταίο νανουριστικό ανάγνωσμα πριν κοιμηθεί. Αυτό σημαίνει πως οι ανάγκες έχουν αλλάξει οπότε και τα περιοδικά προσαρμόζονται σε ποιο άμεσα και γρήγορα κείμενα που θα συνοδεύονται από εντυπωσιακές και μεγάλες εικόνες.
Βέβαια, υπάρχει και ο παράγοντας αρθρογράφοι – σήμερα βρίσκεις πιο εύκολα ανθρώπους που έχουν τυποποιημένη παιδεία από το Χόλυγουντ και τις κίτρινες εφημερίδες, παρά από ουσιώδεις μελέτες. Οι περισσότεροι αξιόλογοι ερευνητές, θα προτιμήσουν την ελευθερία ενός blog παρά την δεσμευτική φύση (από τους νόμους του εμπορίου) ενός περιοδικού…
Βέβαια, υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις διαφορετικά περιοδικά όπως το Mystery θα είχαν κλείσει εδώ και χρόνια…
Όσον αφορά το ποσοστό «μεταφυσικής» που λες, αυτό έχει να κάνει γενικότερα με την ορθολογιστική και επιστιμολάγνα τάση του νεοέλληνα. Αλλά θα μου επιτρέψεις να είμαι κάπως επιφυλακτικός εδώ στο κατά πόσο δηλαδή ισχύει κάτι τέτοιο. Βλέπεις, διακρίνω έντονο ακόμη το στοιχείο ή πιο σωστά την δίψα για «μεταφυσικές» εξηγήσεις.

3) Έπαιξε ίσως ρόλο και η στάση του κοινού απέναντι σε δήθεν αποκαλύψεις που τις περισσότερες φορές αποδεικνύονταν αβάσιμες;

Σαφώς! Υπάρχει μια γενικότερη στάση δυσπιστίας πλέον από την πλευρά των αναγνωστών, αλλά δεν έχει φτάσει ακόμη σε βαθμό τέτοιο ώστε να απομακρύνει άμεσα και εύκολα το αβάσιμο και το φαιδρό!

4) Τι είδους θέματα επιζητεί αυτή την περίοδο το ελληνικό κοινό και ποια πιστεύετε ότι θα είναι εκείνα που θα κρατήσουν ζεστό το ενδιαφέρον του για τα επόμενα χρόνια;

Ο κόσμος φαίνεται να ζητάει απαντήσεις στα άμεσα προβλήματα της ζωής, γι’ αυτό και από τα περιοδικά προσφέρονται άρθρα τύπου self help, do it your self κ.τ.λ. Παράλληλα φαίνεται να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό η ανάγκη για έξοδο, για φυγή από την καθημερινότητα. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που σταθερά επιθυμούν να διαβάζουν διαχρονικά και πανανθρώπινα ζητήματα όπως είναι ο θάνατος και το εξωγήινο ζήτημα. Αυτά άλλωστε πιστεύω πως θα κυριαρχήσουν στα χρόνια που έρχονται, όπως και η εσχατολογία (βλέπε 2012) που όμως θα παραδώσει την σκυτάλη της σε πιο γόνιμα θέματα όπως αυτά που προανέφερα.
-----------------------------------------------------------------------



Στάμος Στίνης
εκδότης περιοδικού Τρίτο Μάτι

1+2) Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές που εντοπίζετε στο ύφος της θεματολογίας του περιοδικού σας σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία; Eπίσης, ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τα ελληνικά περιοδικά πνευματικής αναζήτησης να στραφούν κάποια στιγμή σε περισσότερο «δημοσιογραφικά» άρθρα – αναλύσεις, παραμερίζοντας σιγά σιγά τα άρθρα που βασίζονταν σε επιτόπιες έρευνες και που έδιναν σε μεγάλο ποσοστό «μεταφυσικές» ή τέλος πάντων εναλλακτικές προεκτάσεις;

Ένα περιοδικό είναι φυσικό και αναγκαίο να εξελίσσεται διαρκώς με το να βρίσκεται σε άμεση επαφή, τόσο με την τρέχουσα κοινωνικοπολιτική, οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα, όσο και με τις αναζητήσεις και τους προβληματισμούς του κοινού του, με το οποίο διαμορφώνει μια αμφίδρομη και ζωντανή σχέση επικοινωνίας και αλληλοεπηρεασμού.
Έτσι, νομοτελειακά, το TM εξελίσσεται στο πέρασμα του χρόνου, διατηρώντας βέβαια πάντοτε στο ακέραιο τη φυσιογνωμία του ως έντυπο αναζήτησης, πνευματικότητας και παρουσίασης της «άλλης όψης» των πραγμάτων. Σ’ αυτά τα πλαίσια, μπορώ να πω ότι τα τελευταία χρόνια το περιοδικό έχει πραγματοποιήσει μια εμφανή «στροφή» στην ποσόστωση της ύλης του, από τα θέματα προσωπικής πνευματικής αναζήτησης και αυτοβελτίωσης, που κυριαρχούσαν παλαιότερα, σε θέματα ειδικού κοινωνικού ενδιαφέροντος. Aυτό συμβαίνει επειδή, από τη μία πλευρά, τόσο οι συντελεστές του περιοδικού όσο και το κοινό του συνειδητοποίησαν ότι για να μπορέσει κανείς να εκμεταλλευτεί τις οποιεσδήποτε προτάσεις ή πρακτικές αυτοβελτίωσης ή συνειδησιακής αφύπνισης πρέπει να έχει και τις κατάλληλες ευνοϊκές κοινωνικές συνθήκες. Aπό την άλλη πλευρά, οι ίδιες οι εξωτερικές συνθήκες άλλαξαν δραματικά ανά τον κόσμο τα τελευταία χρόνια και, ακόμα περισσότερο, στην Eλλάδα. Kαι οι δύο παραπάνω παράγοντες συνέτειναν σε μια –εγώ δεν θα τη χαρακτήριζα «δημοσιογραφική»– κοινωνική στροφή του περιοδικού, πάντα όμως μέσα από το ιδιαίτερο πρίσμα της πνευματικότητας.

3) Έπαιξε ίσως ρόλο και η στάση του κοινού απέναντι σε δήθεν αποκαλύψεις που τις περισσότερες φορές αποδεικνύονταν αβάσιμες;

Όχι, δεν θα το έλεγα. O «χώρος» πέρασε πράγματι και από ένα στάδιο ακραίας και συχνά ευφάνταστης συνωμοσιολογίας, η οποία για κάποιο διάστημα μας συνεπήρε όλους με τη φρέσκια και πρωτότυπη δυναμική που ανέδυε. Ωστόσο, το TM ωρίμασε πρώτο –και σχετικά γρήγορα– από το «σύνδρομο των αποκαλύψεων» και με αίσθημα ευθύνης αποταύτισε την ύλη του από αυτό τον τομέα προτού καν μας ακολουθήσει το αναγνωστικό μας κοινό. Aυτό, βέβαια, είχε ως επίπτωση να διεισδύσουν στο «χώρο» νέα πρόσωπα και να εκμεταλλευτούν αυτό το κενό, ωστόσο, η επιτυχία τους υπήρξε πρόσκαιρη, όπως οτιδήποτε στηρίζεται στον καιροσκοπισμό. Στο τέλος, η σοβαρή και υπεύθυνη δουλειά πάντα αναγνωρίζεται από το κοινό…

4) Τι είδους θέματα επιζητεί αυτή την περίοδο το ελληνικό κοινό και ποια πιστεύετε ότι θα είναι εκείνα που θα κρατήσουν ζεστό το ενδιαφέρον του για τα επόμενα χρόνια;

Πιστεύω ότι ο συνδυασμός αυτογνωσίας/πνευματικότητας με τη συνειδητή κοινωνική δράση μας ως πολίτες είναι το κλειδί για οποιαδήποτε ατομική και συλλογική πρόοδο. Iδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης και δραματικών αλλαγών, που θα διαρκέσουν αρκετά ακόμα χρόνια, τα θέματα που συνδυάζουν αυτούς τους δύο παράγοντες θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον, τόσο του ελληνικού όσο και του παγκόσμιου κοινού.

----------------------------------------------------------------------

Σημ. Η παραπάνω έρευνα δημοσιεύθηκε αρχικά στην κεντρική ιστοσελίδα της Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού.