Το έβδομο κατά σειρά βιβλίο μου, με τίτλο "Ηλιοκεντρικό Σύστημα και ζωή στο Διάστημα το 1821" (εκδ. iWrite - Σειρά Lux Orbis) κυκλοφορεί από την Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της χώρας. Πρόκειται αναμφίβολα για ένα παράξενα αναπάντεχο θέμα, που προέκυψε στο πλαίσιο των αναζητήσεών μου για τον νεοελληνικό Διαφωτισμό τα τελευταία χρόνια. Εκείνη την περίοδο (18oς-19ος αιώνας) καταγράφεται μία εν πολλοίς άγνωστη διαμάχη μεταξύ προοδευτικών και συντηρητικών κύκλων, με αφορμή την είσοδο των Φυσικών Επιστημών στις ανά την επικράτεια Σχολές, με πρωτοβουλία των Ελλήνων Διαφωτιστών. Η Εκκλησία θεώρησε -ανάμεσα στα άλλα- την έλευση μαθημάτων όπως τα Μαθηματικά, η Φυσική, η Χημεία και η Αστρονομία ως φορείς... άθεων και επικίνδυνων για το Γένος δυτικών ιδεών, που θα μπορούσε να εντείνει τον κίνδυνο έναρξης απελευθερωτικού αγώνα, γεγονός που θα προκαλούσε προβλήματα στις σχέσεις της με τον Σουλτάνο και την Οθωμανική διοίκηση, άρα θα επηρέαζε τα ιδιαίτερα προνόμιά της.
Στο πλαίσιο αυτό, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, εντάσσεται το κεντρικό θέμα του βιβλίου, δηλαδή η σφοδρή σύγκρουση μεταξύ δημοφιλών Ελλήνων Διαφωτιστών και Χριστιανών Λογίων, αναφορικά με την ορθότητα του Ηλιοκεντρικού Συστήματος (δύο αιώνες μετά τον θάνατο του Κοπέρνικου), αλλά και την πιθανότητα ύπαρξης ζωής σε άλλους πλανήτες! Η διαμάχη αυτή θα λέγαμε πώς χοντρικά λαμβάνει χώρα κατά την περίοδο 1740-1840.
Η θεματολογία του έργου είναι πρωτότυπη για την ελληνική βιβλιογραφία, υπό την έννοια του ότι δεν υπάρχει άλλο βιβλίο που να αφορά αποκλειστικά το συγκεκριμένο ζήτημα. Απαιτήθηκαν πολλές ώρες έρευνας, κυρίως σε πρωτότυπες, αλλά και σε σύγχρονες πηγές. Η κυκλοφορία του εντάσσεται ξεκάθαρα μέσα στο πλαίσιο της βιβλιοπαραγωγής που σχετίζεται με το 1821 και τη συμπλήρωση 200 ετών από την ελληνική επανάσταση.
Στο βιβλίο υπάρχει ειδικό κεφάλαιο για τον 20ο αιώνα. Χρησιμοποιώντας ως ορόσημο την προσελήνωση του 1969, παρακολουθούμε -μέσα από βιβλία και εφημερίδες της εποχής- τις απόψεις εκκλησιαστικών παραγόντων για το κεφάλαιο "Άνθρωπος και Διάστημα", πριν και μετά τον διάσημο περίπατο του Νηλ Άρμστρονγκ στον γειτονικό μας δορυφόρο.
Τον πρόλογο του έργου υπογράφει ο πολιτικός Παύλος Γερουλάνος, ενώ σε οπισθόφυλλο και "αυτάκια" καταγράφονται σύντομες κριτικές (quotes) από τους Διονύση Σιμόπουλο (επιτ. διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου), Αλέξανδρο Σακελλαρίου (Δρ. Κοινωνιολογίας της θρησκείας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο) και Χρήστο Δεμέτη (Διευθυντή Σύνταξης στο News247.gr).
Από το κείμενο οπισθοφύλλου:
Γνωρίζατε ότι κατά τη διάρκεια των προεπαναστατικών χρόνων καταγράφεται στον ελλαδικό χώρο µία πρωτοφανής ιδεολογική σύγκρουση µεταξύ Διαφωτιστών και Χριστιανών λογίων αναφορικά µε την ορθότητα του Ηλιοκεντρικού Συστήµατος; Οι διενέξεις αυτές, µάλιστα, συµπεριλαµβάνουν και τις πιθανότητες για την ύπαρξη ζωής σε άλλους πλανήτες της διαστηµικής µας γειτονιάς. Ποια είναι τα επιχειρήµατα της µιας και της άλλης πλευράς; Πώς υποδέχονται οι συντηρητικοί εκκλησιαστικοί κύκλοι της εποχής την είσοδο των Φυσικών Επιστηµών στα νέα προγράµµατα διδασκαλίας των Σχολών; Για ποιους λόγους παραµονές της Επανάστασης το πατριαρχείο επιβάλλει στην Κωνσταντινούπολη µία Ορθόδοξη Ιερά Εξέταση; Και πώς εξελίσσεται η σχέση Εκκλησίας της Ελλάδος και επιστήµης της Αστρονοµίας, έως και την χρονιά ορόσηµο της προσσελήνωσης;
Ο δηµοσιογράφος Μηνάς Παπαγεωργίου φέρνει στο φως µία ιστορία φαινοµενικά παράδοξη, µα συνάµα εξαιρετικά γοητευτική, από τα ταραγµένα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισµού. Μια ιστορία που καταδεικνύει πώς η προετοιµασία του µεγάλου Ξεσηκωµού απηχεί, πέραν των όσων ήδη γνωρίζουµε, και µια απεγνωσµένη κραυγή των Ελλήνων διανοητών για περισσότερη Παιδεία, απαλλαγµένη από περιορισµούς, δόγµατα και λογοκρισία. Σε αυτή την ιδεολογική αναµέτρηση ο εχθρός δεν είναι µόνο οι Οθωµανοί…
Το βιβλίο του Μηνά Παπαγεωργίου είναι ιδιαίτερα επίκαιρο και διαφωτιστικό, καταγράφοντας µε ενάργεια τις αντιλήψεις που επικρατούσαν στο απάνθισµα της ελληνικής διανόησης του 18ου και 19ου αιώνα, πάνω σε µια ελάχιστα γνωστή ιδεολογική διαµάχη µεταξύ Διαφωτιστών και Κλήρου.
Διονύσης
Σιµόπουλος,
Επίτιµος διευθυντής του
Ευγενιδείου Πλανηταρίου
Μια διεισδυτική και διαφωτιστική προσέγγιση ενός ελάχιστα γνωστού πεδίου της ιστορίας των ιδεών στην Ελλάδα, χρήσιµη συνεισφορά στη µελέτη των σχέσεων επιστήµης και θρησκείας. Αξίζει να διαβαστεί για την πληρότητα και τη σύνθεση των πηγών του.
Δρ. Αλέξανδρος
Σακελλαρίου,
Πάντειο Πανεπιστήµιο
&
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήµιο
Ένα ταξίδι στα άδυτα των πανανθρώπινων διαγαλαξιακών ιχνηλατήσεων µε ιστορική νηφαλιότητα και διαρκείς ανατροπές. Ο Μηνάς Παπαγεωργίου ρίχνει φως στον άγνωστο ελληνικό Διαφωτισµό και εντοπίζει τους διαχρονικά πολέµιούς του. Διαβάζεται µε µάτια και µυαλά ανοιχτά.
Χρήστος
Δεµέτης,
Διευθυντής Σύνταξης News247.gr
0 comments
Post a Comment