Συζήτηση για την Άμεση Δημοκρατία με τον βουλευτή της Ν.Δ και υπουργό Παιδείας κ. Άρη Σπηλιωτόπουλο


(Παπαγεωργίου Μηνάς) Είστε ένας νέος και πολλά υποσχόμενος πολιτικός. Ποια ήταν τα πρώτα σας βήματα στον πολιτικό στίβο;
(Σπηλιωτόπουλος 'Aρης) Δεν σας κρύβω ότι το μικρόβιο το είχα από μικρός. Από μικρός ήμουν έντονα πολιτικοποιημένος. Όχι κομματικοποιημένος. Καθημερινά αγωνιζόμουν για αρχές και αξίες που με εξέφραζαν. Ξεκίνησα από τον μαθητικό συνδικαλισμό στα 14 μου χρόνια, ανεβαίνοντας σταδιακά όλα τα σκαλοπάτια της κομματικής ιεραρχίας. Και αισθάνομαι υπερήφανος για αυτήν μου την πορεία.

(Π. Μ.) Η υπόθεση με την αποχώρησή σας από τη θέση του εκπροσώπου τύπου της ΝΔ είναι από λίγο έως πολύ γνωστή. Μετά από τόσα χρόνια τι πιστεύετε πως ήταν αυτό που πραγματικά δημιούργησε όλο αυτό το κλίμα;
(Σ. A.) Στην πολιτική οφείλεις να σχεδιάζεις βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα όλες τις κινήσεις προκειμένου να αναδείξεις το έργο σου αλλά και να παράξεις πολιτική, να ανοίξεις δρόμους ώστε η κοινωνία να πάει ένα βήμα πιο μπροστά. Τολμώ αλλά και διακρίνομαι από επιμονή για αυτά που πιστεύω. Όσον αφορά στο πολιτικό κόστος, θεωρώ ότι είναι ένας μύθος ο οποίος καταλήγει να είναι άλλοθι για την μη παραγωγή έργου. Για το προσωπικό κόστος θα έλεγα ότι ποτέ δεν φοβήθηκα ούτε και κρύφτηκα πίσω από κανέναν. Μακροπρόθεσμα θεωρώ ότι οι συμπολίτες μου με δικαίωσαν.

(Π. Μ.) Η εικόνα που βγάζετε προς τα έξω είναι αυτή ενός νέου πολιτικού που δε φοβάται να κρυφτεί πίσω από το μαντρί του κόμματός του και εκφράζει ελεύθερα την άποψή του ακόμη και εάν αυτή παρεκκλίνει από την "επίσημη" γραμμή. Αυτό σημαίνει πως έχετε μια διαφορετική αντίληψη για το ρόλο των κομμάτων; Και αν ναι, πως τον οραματίζεστε;
(Σ. A.) Αυτό που πάντα κάνω είναι να υπηρετώ τα πιστεύω μου και να έχω ήσυχη την συνείδησή μου ότι δεν «στρογγύλεψα» και δεν έκρυψα τις πολιτικές μου απόψεις για κανέναν λόγο. Θεωρώ ότι σε ένα δημοκρατικό και ανοικτό κόμμα όπως αυτό της Νέας Δημοκρατίας χωρούν και διαφορετικές φωνές και διαφορετικές οπτικές. Οι όποιες διαφοροποιήσεις, όταν κινούνται σε επίπεδο πολιτικής ουσίας με γνώμονα το συμφέρον της παράταξης και την επιτυχία του κυβερνητικού έργου, εξυπηρετούν την επιδιωκόμενη πολιτική σύνθεση.
Η δημοκρατία και η πολιτική είναι έννοιες δυναμικές. Τα κόμματα οφείλουν να είναι φορείς και εκφραστές δυναμικών αλλαγών. Τα κόμματα είναι άλλωστε ζωντανοί οργανισμοί και συνεπώς χρειάζονται το πολιτικό οξυγόνο το οποίο αποτελείται από την εμπειρία και τις φρέσκιες ιδέες. Εφόσον λοιπόν αλλάζουν οι συνθήκες θα πρέπει να αλλάζουν και τα κόμματα. Προσωπικά θεωρώ ότι οι μεγάλοι ιστορικοί πολιτικοί σχηματισμοί, μπορούν -και αυτό αποτελεί βασική υποχρέωσή τους- να αντλούν δύναμη από την ίδια την κοινωνία. Να διασφαλίζουν διαρκή ανανέωση και προσαρμογή στα δεδομένα κάθε εποχής. Να παράγουν και να εκφέρουν πολιτικό λόγο επίκαιρο και ζωντανό. Και έτσι ακριβώς να παραμένουν ζωντανοί, ισχυροί και χρήσιμοι. Δηλαδή «κόμματα - θεσμοί» . Κόμματα αλληλεγγύης και αξιοσύνης, και όχι κόμματα μηχανισμών και επετηρίδων.

(Π. Μ.) Τελευταία έχει ανοίξει ίσως και με τη βοήθεια των ΜΜΕ το ζήτημα της διαφθοράς που από ότι καταλαβαίνουμε όλοι δε γνωρίζει χρώματα.... Θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν πιστεύετε ότι το ζήτημα της διαφθοράς οφείλεται- ανάμεσα στα άλλα- σε ένα πολιτικό αδιέξοδο. Σε μια ίσως ανικανότητα των θεσμών να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των πολιτών.
(Σ. A.) Η μάχη κατά της διαφθοράς δεν είναι, και δεν πρέπει να είναι ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα. Είναι ένας συνεχής αγώνας αποκαθήλωσης κακώς κείμενων νοοτροπιών που λυμαίνονται την υγιή και αξιοκρατική συσχέτιση μεταξύ δημοσίου, ΜΜΕ και επιχειρήσεων. Η μάχη κατά της διαφθοράς δεν θα είναι επιτυχής μόνο με απαγορεύσεις και με επιβολή νομικών περιορισμών. Το ισχυρό νομικό προστατευτικό πλαίσιο είναι απαραίτητο. Χωρίς όμως την εμπέδωση υγιούς επενδυτικής νοοτροπίας και την οριοθέτηση των ρόλων των εμπλεκομένων πλευρών είναι αμφίβολο ότι το νομικό πλαίσιο θα λειτουργήσει αποτρεπτικά.

(Π. Μ.) Το μήνυμα των πρόσφατων δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών δεν ήταν άλλο από τη τεράστια αποχή των πολιτών από το ύψιστο δημοκρατικό τους δικαίωμα: το να έχουν τη δυνατότητα να ψηφίζουν. Πως αφουγκράζεται ο ’ρης Σπηλιωτόπουλος το μήνυμα αυτό;
(Σ. A.) Φαίνεται ότι οι πολίτες απέστειλαν ένα ουσιαστικό πολιτικό μήνυμα στο σύνολο της κεντρικής ηγεσίας, αντιδρώντας στην ιδιότυπη ομηρία των εκάστοτε πολιτικών επιλογών σε επίπεδο προσώπων και ανοίγοντας έναν διάλογο που πρέπει να μας προβληματίσει πολύ στο μέλλον. Γιατί αποδεικνύεται τελικώς ότι οφείλουμε να επανεξετάσουμε τη διαδικασία των χρισμάτων, αφήνοντας περισσότερο χώρο στις τοπικές κοινωνίες να προτείνουν αυτούς που θεωρούν ότι τις εκπροσωπούν πιο άξια.

(Π. Μ.) Δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν πως οι πολίτες νιώθουν απογοητευμένοι με την πολιτική των δύο μεγάλων κομμάτων, ενώ παράλληλα επιθυμούν τη δημιουργία ενός τρίτου πόλου-κόμματος (από τα ίδια μάλιστα πρόσωπα που κυβερνούν τον τόπο τα τελευταία χρόνια!). Μήπως όμως τελικά το πρόβλημα αφορά καθαυτή την ποιότητα της δημοκρατίας που απολαμβάνουμε; Είστε ευχαριστημένος από τη λειτουργία της κρατικής μηχανής και αν όχι, που εντοπίζετε τα κύρια προβλήματα;
(Σ. A.) Οι δημοσκοπήσεις είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο το οποίο μας βοηθά να βγάζουμε συμπεράσματα σε μια συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία. Αυτό δεν σημαίνει ότι υποκαθιστά την πολιτική μας βούληση ή τον σχεδιασμό των πρωτοβουλιών μας. Η κυβέρνηση άλλωστε πορεύεται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των προεκλογικών της δεσμεύσεων και έχει αναγκαστικά να λάβει και αντιλαϊκά μέτρα.
Η κυβέρνηση κλήθηκε να αντιμετωπίσει χρονίζοντα προβλήματα. Και μέχρι στιγμής έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς το καλύτερο. Προσωπικά, βέβαια, θα επιθυμούσα να δω περισσότερη τόλμη και ταχύτητα και να αποτυπώνεται η εικόνα μιας καλύτερα «δεμένης» ομάδας. Θα ήμουν άδικος όμως εάν έβγαζα από τώρα ένα τελικό συμπέρασμα. Προτιμώ να κοιτάω στο μέλλον. Από εδώ και εμπρός οφείλουμε να εντείνουμε τις μεταρρυθμιστικές μας προσπάθειες καθώς οι προκλήσεις είναι ακόμα πολλές και ο χρόνος δεδομένος. Κατά δεύτερον, πρέπει να αρχίσουμε να δρέπουμε τους καρπούς της προσπάθειάς μας. Και όχι μέσα από ψηφοθηρικού τύπου παροχές αλλά μέσα από την κεφαλαιοποίηση της επενδυτικής μας στρατηγικής. Για ακριβώς αυτό το λόγο το υπόλοιπο διάστημα που μας μένει μέχρι τις εκλογές πρέπει να είναι γεμάτο από παραγωγή πολιτικής σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει να δώσουμε πνοή στο έργο μας και αισιοδοξία στους συμπολίτες μας.

(Π. Μ.) Πως αντιλαμβάνεστε τον όρο "’μεση Δημοκρατία"; Μπορούμε να βιώσουμε άραγε κάποτε στην Ελλάδα πτυχές του "ελβετικού μοντέλου" που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο θεσμικό κομμάτι της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας ;
(Σ. A.) Θεωρώ ότι όσο και επιτυχημένα και αν είναι κάποια μοντέλα του εξωτερικού θα πρέπει να έχουμε αποτύπωση της ελληνικής πραγματικότητας και των ελληνικών ιδιαιτεροτήτων για να μιλάμε για δημιουργία ελκυστικών προϋποθέσεων για την αύξηση της συμμετοχής των πολιτών και την επιτυχία της ηλεκτρονικής δημοκρατίας.
Η χρήση των δυνατοτήτων του διαδικτύου αναβαθμίζει χωρίς αμφιβολία ποιοτικά και ποσοτικά τις επικοινωνιακές μας επιλογές. Η παροχή «ηλεκτρονικού βήματος» στους πολίτες, παρέχει δυνατότητες αμφίδρομης έκφρασης ιδεών και απόψεων. Η εξασφάλιση της πολυμορφίας έκφρασης και της πολυγνωμίας αναμφισβήτητα αποτελεί στοιχείο δημοκρατικής έκφρασης. Ωστόσο για να αποτελέσει ηλεκτρονικό ισοδύναμο της αρχαίας αγοράς οφείλει αφενός να λειτουργήσει με συγκεκριμένο κανονιστικό πλαίσιο και δυνατότητα ταυτοποίησης της προέλευσης των εκφρασμένων απόψεων και αφετέρου να διευρυνθεί περαιτέρω η διεισδυτικότητα και η χρήση του διαδικτύου στις ελληνικές οικογένειες.

(Π. Μ.) Ποια είναι η θέση σας για ζητήματα όπως η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων, οι νομοθετικές πρωτοβουλίες πολιτών (όπως για παράδειγμα τη συλλογή υπογραφών), η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά του δήμου τους μέσω της οργάνωσης τοπικών εκκλησιών του Δήμου;
(Σ. A.) Θεωρώ ότι το δημοψήφισμα είναι ακόμα ένα θεσμικό εργαλείο για τη δημοκρατική αποτύπωση της λαϊκής βούλησης. Εφόσον, λοιπόν, ενισχύσουμε θεσμικά τη λειτουργία του, θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιήσουμε ως οδηγό για συγκεκριμένα θέματα που αφορούν κυρίως τις επιμέρους τοπικές κοινωνίες. Θεωρώ την όλη διαδικασία και τον διάλογο που θα αναπτύσσεται κάθε φορά, μία ευκαιρία για την ανάπτυξη πολιτικής επιχειρηματολογίας, η οποία θα τονώσει την εμπέδωση μιας περισσότερο πολιτικής αλλά και δημοκρατικής αντιμετώπισης των πραγμάτων. Οφείλουμε, βέβαια, να θέτουμε τα προς συζήτηση θέματα χωρίς διάθεση χειραγώγησης και με την απαραίτητη νηφαλιότητα ώστε να εξασφαλίζεται η πραγματική αποτύπωση της βούλησης του ελληνικού λαού.

(Π. Μ.) Ποια η άποψη σας για την παρουσία κομματικών παρατάξεων μέσα στο πανεπιστήμιο; Ως φοιτητής σας μεταφέρω την δικιά μου οπτική, ότι δηλαδή αποτελούν χώρο εκκόλαψης των αυριανών πολιτών της "αρπαχτής" και των "ευκολιών". Μήπως θα έπρεπε να υπάρχουν ανεξάρτητοι σχηματισμοί πολιτικοποιημένοι αλλά όχι κομματικοποιημένοι;
(Σ. A.) Κατά την δική μου εκτίμηση οι πολιτικές νεολαίες θα έπρεπε, ανεξαρτήτως αν είναι αριστερές, κεντρώες ή κεντροδεξιές, να είναι ένα παράδειγμα για την συμμετοχή των πολιτών, ειδικά των νέων ανθρώπων στα κοινά μέσα από διαδικασίες που σέβονται την προσωπική άποψη, σέβονται την δημοκρατία και σέβονται τον διάλογο. Και, καθώς οι σχηματισμοί που αναφέρετε δεν είναι τίποτε περισσότερο από ομάδες ανθρώπων, θεωρώ ότι η ουσία δεν βρίσκεται στην κομματική ή την πολιτική τοποθέτηση κάθε νέου που συμμετέχει σε αυτές τις ομάδες, αλλά στην παιδεία, την ευθυκρισία και την μαχητικότητά του.

(Π. Μ.) Είχατε ποτέ ανησυχίες σχετικές με υπαρξιακά ζητήματα, τη φιλοσοφία, τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, τις παραδόσεις των λαών; Πιστεύετε ότι ο χώρος αυτός της πνευματικής αναζήτησης μπορεί να παράγει ανθρώπους χρήσιμους για την κοινωνία του αύριο;
(Σ. A.) Η πνευματική αναζήτηση είναι τόσο αναγκαία όσο και όλες οι υπολοίπων μορφών αναζητήσεις - κοινωνικές, πολιτικές, επαγγελματικές κ.α. Και κάθε μορφής αναζήτηση είναι αναγκαία στον βαθμό πάντα που δεν καταλήγει στον φανατισμό ή την ισοπέδωση της αντίθετης άποψης. Σε ό,τι με αφορά, ανήκω σε εκείνους που «ψάχνουν» την ευκαιρία να προβληματιστούν σε κάθε επίπεδο. Μόνο μέσω της ενδοσκόπησης μαθαίνει κανείς τον εαυτό του.

(Π. Μ.) Για το τέλος, ένα μήνυμα προς όλους τους νέους ανθρώπους που ασχολούνται με θέματα του χώρου της πνευματικής αναζήτησης (ανάμεσα σε αυτούς και τους πολυάριθμους φίλους της διαδικτυακής μας κοινότητας) και διαβάζουν τη συνέντευξη αυτή.
(Σ. A.) Εύχομαι σε κάθε νέο να έχει την όρεξη αλλά και τη δύναμη να ψάχνει, να βρίσκει, να αμφισβητεί, να επιλέγει, να διεκδικεί, να ενσωματώνει ό,τι του ταιριάζει και τελικά να προχωράει μπροστά.

---

[Σύντομο Βιογραφικό 'Aρη Σπηλιωτόπουλου:]
* Γεννήθηκε στην Πάτρα.
* Απεφοίτησε από το τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών ( 1985-1989 ).
* Ολοκλήρωσε τις Μεταπτυχιακές Σπουδές στο τμήμα Πολιτικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου CITY του Λονδίνου με διπλό πτυχίο MASTERS στην Πολιτική Επικοινωνία και στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας.
( 1990-1992 ) και τίτλο μεταπτυχιακής εργασίας «Η Πολιτική Επικοινωνία και Διαφήμιση των ελληνικών πολιτικών κομμάτων».
* Υποψήφιος Διδάκτωρ του Τμήματος Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
* Διακρίθηκε από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών .
* Εισηγητής σε θέματα Επικοινωνίας στο Συνέδριο της Εκπαιδευτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο ( 1990 ).
* Διετέλεσε Εκπρόσωπος του Φοιτητικού Συλλόγου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ( 1985-1989 ).
* Στέλεχος της ΜΑΚΙ, της ΟΝΝΕΔ, και της Νέας Δημοκρατίας.
* Ομιλεί και γράφει Αγγλικά και Ιταλικά.
* Δίδαξε Πολιτική Επικοινωνία, Ειδικά Θέματα Επικοινωνίας, Πολιτικές Επιστήμες και Έρευνα Αγοράς στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Marketing του Ευρωπαϊκού Εκπαιδευτικού Οργανισμού ( 1992-1993 ).
* Συμμετείχε σε πολλά Επιστημονικά Συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
* 'Aρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά.
* Διετέλεσε Διευθυντής της Γραμματείας Πολιτικού Σχεδιασμού, Επικοινωνίας και Ιδεολογίας της Νέας Δημοκρατίας ( 1994-1996 ).
* Διετέλεσε Εκπρόσωπος Τύπου της Νέας Δημοκρατίας από τον Απρίλιο του 1997 έως τον Αύγουστο του 2000.
* Εξελέγη Βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της 9 ης Απριλίου 2000.
* Μετέχει στις Διαρκής Κοινοβουλευτικές Επιτροπές: Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης και Παιδείας και Μορφωτικών Υποθέσεων.
* Εξελέγη Βουλευτής της Β΄ Περιφέρειας της Αθήνας της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της 7 ης Μαρτίου 2004.