Ανακρίνοντας τον μεγαλύτερο εν ζωή Έλληνα σπηλαιολόγο!


1)Αγαπητέ κ. Λελούδα, Κατ' αρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που αποδεχτήκατε την πρόταση μας για παραχώρηση συνέντευξης. Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα πράγματα για τη δουλειά του σπηλαιολόγου; Ποιος είναι ο σκοπός του σπηλαιολόγου; Πόσο δύσκολη είναι η δουλειά του και τι είδους εκπαίδευση μπορεί να ακολουθήσει ο κάθε ενδιαφερόμενος;
Κατ' αρχάς, θα ήθελα να σας διευκρινίσω ότι, η σπηλαιολογία, σαν επάγγελμα, δεν υφίσταται στην Ελλάδα, αλλά και, σε όλες τις χώρες του κόσμου. Εξαίρεση, αποτελούσαν οι χώρες του, τέως, λεγόμενου «Ανατολικού μπλοκ», όπου οι σπηλαιολόγοι, είχαν την ευτυχία να είναι δημόσιοι υπάλληλοι, ασκώντας συγχρόνως το πολυπόθητο γι' αυτούς hobby τους, κάτι που, φυσικά τώρα, αποτελεί παρελθόν, και γι' αυτούς.
Όσοι, λοιπόν, ασχολούμαστε σοβαρά -το τονίζω- με την σπηλαιολογία, βγάζουμε το ψωμί μας από διάφορα επαγγέλματα (προσωπικά, είμαι τραπεζικός υπάλληλος), έχοντας σαν «αρρώστια» την σπηλαιολογία σε κάθε μορφή της. Και, όταν λέω σοβαρά, εννοώ, την ενασχόλησή μας, μέσα από εταιρείες, συλλόγους κλπ.
Εδώ, θα ήθελα να πω ότι, επειδή, σαν hobby -αρρώστια, όπως την προανέφερα-, η σπηλαιολογία είναι αρκετά επικίνδυνη, θα πρέπει, οπωσδήποτε, όσοι αποφασίσουν και προσπαθήσουν να ασχοληθούν μαζί της, να παρακολουθήσουν τα ειδικά σεμινάρια που διοργανώνουν κάθε χρόνο οι σύλλογοι κλπ που προανέφερα.
Προσωπικά, είμαι εκπαιδευτής στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (Ε.Σ.Ε.), στη δύναμη της οποίας ανήκω από το 1976.
Στην ΕΣΕ, όπως και στα υπόλοιπα σωματεία και συλλόγους που υπάρχουν σ' όλη, σχεδόν, την Ελλάδα, παραδίδουμε σεμινάρια - μαθήματα διαρκείας τρεισήμισι μηνών, από τον Μάρτιο έως αρχές Ιουνίου, κάθε χρόνου.
Σ' αυτά, τα μαθήματα, καλύπτουμε όλες, κατά το δυνατόν, τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που πρέπει να κατέχει ο/η μελλοντικός σπηλαιολόγος, έτσι ώστε, να μπορεί να αντεπεξέλθει, χωρίς δυσάρεστα απρόοπτα και ατυχήματα σε όλες τις, έτσι κι' αλλιώς, δύσκολες συνθήκες και καταστάσεις που προκύπτουν κατά τις εξερευνήσεις των σπηλαίων και των βαράθρων (κάθετα σπήλαια - φυσικά πηγάδια).

2)Τόσο εσείς προσωπικά ,όσο και εμείς (σαν ιστοσελίδα) ,προσπαθούμε συνεχώς να τονίζουμε τα κακώς κείμενα του χώρου της αναζήτησης. Ψευδείς πληροφορίες που μεταφέρονται μέσω άρθρων ,βιβλία που εκδόθηκαν μόνο για να πουλήσουν, ερευνητές που εμφανίζονται από το πουθενά κατευθυνόμενοι από διάφορα κέντρα και φυσικά οι γνωστοί «ελλαδέμποροι». . . Η ερώτηση που θα σας κάνω είναι κάπως αλλιώτικη αλλά όχι άσχετη με το θέμα μας: Πως ορίζεται ο «κακός» σπηλαιολόγος κ. Λελούδα και τι συνέπειες θα μπορούσε να έχει για τον κλάδο του και το αναγνωστικό κοινό η δράση του;
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, κάποιοι, αυτοαποκαλούμενοι, «ερευνητές», χωρίς να έχουν περάσει ποτέ «ούτε απ' έξω» (!) από ανεξερεύνητα, δύσκολα, σπήλαια και βάραθρα, ανακαλύπτοντας ότι, το παραμύθι, σε συνδυασμό με λαϊκούς μύθους και παραδόσεις, «πουλάει», κυκλοφόρησαν μερικά βιβλία, με τίτλους -λίγο πολύ, ίδιους- όπως: «...Μυστική (..πάντα !) Ελλάδα, ..Αθήνα, ...Ναϊρόμπι» κλπ .
Οι προαναφερόμενοι, φυσικά, δεν έχουν ΚΑΜΙΑ σχέση με την σπηλαιολογία, όπως επίσης, δεν έχουν καμιά σχέση με την ΕΣΕ ή τους υπόλοιπους σπηλαιολογικούς συλλόγους που ανήκουν στην ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ (Σ.Ο.Ε.), αλλά, έχοντας ακούσει και μάθει από τρίτους -ντόπιους, συνήθως- για κάποιο σπήλαιο, βάραθρο κλπ, «πλέκουν» γύρω απ� αυτό μια 100% φανταστική ιστορία για: εσωγήινους, τέρατα, νεράϊδες, αρχαίους θεούς, Vrill, εισόδους σε άλλες διαστάσεις, και, ότι, άλλο εξωφρενικό κρίνουν ότι θα «πουλήσει» !
Σχεδόν πάντα δε, το διανθίζουν με κάτι, σχετικό με την αρχαία Ελλάδα, την μυθολογία της κλ. - Αρκετά επιτυχημένη συνταγή, ομολογώ..! Αρα, στον κλάδο της σπηλαιολογίας, αυτόν-καθαυτό, δεν κάνουν καμιά ζημιά, αλλά, κάνουν πολύ κακό σ' όσους, αφελείς, αναγνώστες τους πιστεύουν και παραπλανούν. - Ελπίζω, όχι παραπάνω από μια φορά, γιατί, τα μυθεύματά τους είναι χονδροειδέστατα και, τουτέστιν, πανεύκολο να καταρρεύσουν !

3) Πολλά άτομα �κυρίως νεαρής ηλικίας- στρέφονται τελευταία στα λεγόμενα x-treme sports. Ανάμεσα σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και η εξερεύνηση σπηλαίων και στοών. Πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι η κατάσταση για έναν άπειρο ερευνητή; Ποιος είναι ο κατάλληλος εξοπλισμός που πρέπει να διαθέτει κανείς;
Ακριβώς, σ' αυτό το σημείο, θα ήθελα να προειδοποιήσω τα, κυρίως νεαρής ηλικίας - όπως αναφέρατε, άτομα, και, να τους επιστήσω την προσοχή, να μην παρασύρονται απ� αυτά τα παραμύθια και, αρπάζοντας έναν φακό, να σπεύδουν να «εξερευνήσουν» όποια φυσική σπηλιά ή τεχνητή στοά βρίσκουν μπροστά τους. Οι κίνδυνοι είναι πολλοί, ειδικά όταν λείπει η πείρα και η ανάλογη εκπαίδευση από τα άτομα αυτά. Όπως προανέφερα, η σπηλαιολογία είναι από τα πιο δύσκολα και επικίνδυνα hobbies και, η παραμικρή «έλλειψη σεβασμού» σ' αυτό, μπορεί να επιφέρει πολλά, έως και θανατηφόρα ατυχήματα, παγκόσμια ! (Βλ. το εξαιρετικό, ανεξάρτητο, σπηλαιολογικό site: ΣΠΗΛΑΙΟ - © Ioannis Zenas - www.zenas.gr).
Ο σωστός τρόπος είναι, να παρακολουθήσουν τα σεμινάρια και μαθήματα που προανέφερα και, μετά, ΠΑΝΤΑ με άλλους έμπειρους σπηλαιολόγους να επιχειρούν τις εξερευνήσεις τους κλπ στα «υπόγεια» της χώρας μας.
Όσο για τον εξοπλισμό, αρχίζοντας, πρωτίστως, από ένα καλό σπηλαιολογικό κράνος με τα φωτιστικά του, θα τελειώσουν στα δεκάδες «σιδερικά» που χρειάζονται για την κατάβαση και ανάβαση των σπηλαιο-βαράθρων, και, των οποίων, φυσικά, την χρήση πρέπει να γνωρίζουν (!) από τα προαναφερθέντα μαθήματα και την πείρα που, σιγά-σιγά, θα αποκτήσουν.

4)Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πλούσιους γεωλογικούς σχηματισμούς .Μπορείτε να μας μιλήσετε εν τάχει για τον αριθμό των σπηλαίων και των στοών που υπάρχουν ,καθώς επίσης και για τους πιο γνωστούς «προορισμούς εξερεύνησης»;
Η Ελλάδα, λόγω του -κατά κύριο ποσοστό, αποτελουμένου από ασβεστολιθικά πετρώματα- υπεδάφους της, βρίθει από σπήλαια και βάραθρα (συλλήβδην: «καρστικές μορφές»). Υπολογίζουμε, σύμφωνα με τα αρχεία της ΕΣΕ , αυτά να υπερβαίνουν τις 10.000 (!), χωρίς να συμπεριλάβουμε τις εκατοντάδες τεχνητές στοές -αρχαίες ή νεώτερες- (μεταλλεία, υδραγωγεία κλπ).
Όσο για προορισμούς εξερεύνησης, ...απλώς : πάμε παντού, όπου μας υποδείξουν ότι υπάρχει οτιδήποτε -υπόγειο- ανεξερεύνητο ! - Πάντως, η Κρήτη και η Πελοπόννησος, κατέχουν τα πρωτεία από αριθμό σπηλαίων, βαράθρων, υπόγειων ποταμών κλπ.
Και, οπωσδήποτε - πάντα, μετά την έκδοση της ανάλογης αδείας (μετά από αίτημά μας) από την : ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΑΛΑΙΟΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ - ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑΣ του ΥΠΠΟ.

5)Εισήλθατε απότομα και δυναμικά στο χώρο της αναζήτησης τους τελευταίους μήνες .Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ελεύθερη Σκέψις και ένα εξαίσιο δίτομο έργο σας σχετικά με τα σπήλαια της Ελλάδος. Μπορείτε να μας πληροφορήσετε για το τι ακριβώς θα βρει ο αναγνώστης σε αυτά τα βιβλία;
Δεν θα έλεγα ότι εισήλθα «απότομα» στον χώρο της αναζήτησης. - Κοντεύω, 30 χρόνια, ενασχολούμενος με οτιδήποτε έχει σχέση με την σπηλαιολογία, και, γνωστός, πάντως, «περί τους παροικούντας την -σπηλαιολογική- Ιερουσαλήμ»! - Απλώς, πολύ πρόσφατα, αποφασίζοντας να μοιραστώ λίγες απ' τις εμπειρίες μου αυτές με τον πολύ κόσμο, εξέδωσα δύο βιβλία με τίτλο «ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΥΠΟΓΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ» (Εκδ.: Ελεύθερη Σκέψις - Αθήνα, 2005).
Σ' αυτά, με κείμενα και -αδημοσίευτες- φωτογραφίες, αποκλειστικά δικές μου και συνεργατών μου, κατέγραψα τις σπηλαιολογικές αναμνήσεις και εμπειρίες μου, όλων αυτών των ετών που ασχολούμαι συστηματικά με την εξερεύνηση οτιδήποτε υπόγειου, από την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ του πάντοτε πλευρά και διάσταση...

6)Θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν έχετε και εσείς παρόμοιες ανησυχίες με τα μέλη της κοινότητάς μας. Διαβάζετε βιβλία που αφορούν το παράξενο ,βιβλία σχετικά με εξωγήινους πολιτισμούς ,με εσωτερική αναζήτηση , με την Αρχαία Ελλάδα ,τη φιλοσοφία ,την παγκοσμιοποίηση κ.α ;
Απομυθοποιώντας, βέβαια, τον πολύ «ταλαιπωρημένο» από τους επιτήδειους -εσχάτως-, κόσμο των σπηλαίων κλπ, δεν αρνούμαι ότι, διαβάζω, και, βιβλία σχετικά με διάφορα άλλα παράξενα - έως ανεξήγητα φαινόμενα κλπ, εσωτερική αναζήτηση, οπωσδήποτε, την αρχαία Ελλάδα κλπ, έχοντας πολλές απ� αυτές τις «ανησυχίες» μέσα μου.

7) Aπό τα αρχαία χρόνια τα σπήλαια και οι στοές έχουν συνδεθεί στενά με μύθους και θρησκευτικές δοξασίες όλων των λαών της Γης. Ποιο γεγονός πιστεύετε πως ώθησε τους ανθρώπους αυτούς να λατρεύουν τους θεούς τους εκεί;
Πιστεύω ότι, επειδή -αποδεδειγμένα- τα σπήλαια αποτέλεσαν την πρώτη κατοικία του ανθρώπου - σ' αυτά ζούσε, δημιουργούσε και, τελικά, πέθαινε και θάβονταν εκεί - σε συνδυασμό με τον, σχεδόν πάντα πλούσιο, σταλακτιτικό και σταλαγμιτικό διάκοσμό τους, ο οποίος δημιουργεί μοναδικούς καταπληκτικούς σχηματισμούς με μορφές ανθρώπων, ζώων και -γιατί όχι- των θεών τους, πάντα -μέχρι σήμερα, άλλωστε-, προκαλούσε, τουλάχιστον, δέος στους ανθρώπους, ικανό να «εγκαταστήσει» στο εσωτερικό των σπηλαίων τους, εκάστοτε, θεούς τους.
Όσο για τις τεχνητές στοές. - Σ' αυτές δεν υπήρχε ποτέ θρησκευτική κλπ λατρεία, ή, κάποιο άλλο μυστήριο, αλλά, -πάντα- είχαν κατασκευαστεί για συγκεκριμένο λόγο και αιτία π.χ.: υδραγωγεία, μεταλλεία, οδοί διαφυγής από κάστρα κλπ.

8) Ακόμα και σήμερα πιστεύεται ότι το «παράξενο» κάνει την εμφάνιση του συχνά πυκνά σε τόπους από λίγο έως πολύ γνωστούς (αναφέρω χαρακτηριστικά και μόνο τη σπηλιά στην Πεντέλη - γνωστότερη ως σπηλιά του Νταβέλη). Είστε ένας άνθρωπος που έκανε την εμφάνισή του με το προφίλ του «σκεπτικιστή» στο χώρο μας. Αλήθεια ,έχετε βιώσει κάτι το πραγματικά παράξενο όλα αυτά τα χρόνια;
Εγώ προσωπικά (όπως, άλλωστε, όλοι ανεξαιρέτως. οι φίλοι σπηλαιολόγοι, πανελλαδικά), δεν έχω αντιληφθεί ή βιώσει ΤΙΠΟΤΕ το -πραγματικά- παράξενο ή ανεξήγητο όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι με τα «υπόγεια». Και, σας διαβεβαιώ ότι, έχω καταναλώσει εκατοντάδες «εργατώρες» (!) και, κάμποσες, διανυκτερεύσεις στο εσωτερικό σπηλαίων, βαράθρων, ορυχείων κλπ. !
Η πραγματική μαγεία, άλλωστε, στο εσωτερικό τους (απόλυτο σκοτάδι, πανέμορφοι γεωλογικοί σχηματισμοί, υπόγεια ποτάμια, λίμνες και, τόσα άλλα), φτάνει -και με το παραπάνω- από μόνη της, για να δικαιολογεί την «αρρώστια» μας γι' αυτά, αλλά και τις απίστευτες, πολλές φορές, ταλαιπωρίες και κινδύνους που ζούμε εκεί !
Και, μια και αναφερθήκατε για τη σπηλιά της Πεντέλης («Των Αμώμων», ή, «Νταβέλη»), σας διαβεβαιώ, και πάλι, ότι ΟΥΔΕΝ το ανεξήγητο, ή, περίεργο συμβαίνει, ή, συνέβαινε ποτέ εκεί. - Όλα τα παραμύθια γύρω απ� αυτήν, άλλωστε, ξεκίνησαν πριν μερικά χρόνια από συγγραφέα του «φανταστικού» και, τα οποία, αφού διαπίστωσαν ότι, είναι «εμπορικά εκμεταλλεύσιμα», τα συνεχίζουν οι επίδοξοι επίγονοί του !
Για του λόγου (μου) το αληθές, άλλωστε, για πολλοστή -δημόσια- φορά, προ(σ)καλώ, όποιον από τους παραπάνω «ερευνητές» ενδιαφερθεί, να «θέσουμε επί των τύπων των ήλων» το δάχτυλό μας στη σπηλιά της Πεντέλης, ή, σ' οποιαδήποτε άλλη επιθυμεί, για να διαπιστώσουμε, ποιος -πραγματικά- λέει αλήθεια, ή, όχι !!!

9)Tέλος , θα θέλαμε την άποψή σας για την ιστοσελίδα της Gateway Team, καθώς και ένα μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους πολυάριθμους επισκέπτες της κοινότητάς μας.
Τελειώνοντας, και ευχαριστώντας για την υπομονή σας, θα ήθελα να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου (παρότι, «σκεπτικιστής»!) για την δημιουργία της ιστοσελίδας της Gateway Team. - Δείχνει πραγματικό μεράκι, και, όχι φτηνό εντυπωσιασμό. - Εύχομαι, να συνεχίσετε πάντα με καλοπροαίρετο και «ανοιχτό» σκεπτικισμό.
Διαμηνύοντας, από την πλευρά μου, στους επισκέπτες και μέλη σας, να μην «καταπίνουν αμάσητα», όσα τους σερβίρουν διάφοροι επιτήδειοι - «έμποροι» του χώρου, αλλά, να τους ζητούν, επί τόπου, τεκμηριωμένες αποδείξεις - ντοκουμέντα.

Νίκος Λελούδας:
- Σπηλαιολόγος - εκπαιδευτής, στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΕΣΕ) από το 1976.
- Επανειλημμένα, μέλος του Δ.Σ, της. - Μέλος Εξελεγκτικής Επιτροπής της.
- Συγγραφέας ανάλογων βιβλίων και άρθρων σε εφημερίδες, περιοδικά κλπ.
- Σύμβουλος Νομαρχιών, Δήμων, Κοινοτήτων για θέματα σπηλαίων κλπ.